کتاب یادداشت های یک دیوانه

یادداشت‌های یک دیوانه شامل 8 قصه از نویسنده‌ی مشهور روسی، گوگول است. خشایار دیهیمی آن را به فارسی ترجمه کرده  و توسط نشر نی منتشر شده است. وجه مشخصه‌ی داستان‌های گوگول سادگی قصه‌نویسی، ویژگی قومی، امانت محض نسبت به زندگی، و بکر بودن و سرزندگی خنده‌آور آن‌هاست که همیشه تحت‌ تأثیر احساس عمیق غم و دلتنگی قرار می‌گیرد. همه‌ی این ویژگی‌ها یک منبع دارند: گوگول شاعر است، شاعر زندگی حقیقی.
اولین تأثیری که هریک از قصه‌های گوگول بر خواننده می‌گذارد این است که با خود بگوید: «چقدر همه‌ی این‌ها ساده، عادی، طبیعی و حقیقی است و درعین‌ حال چقدر بکر و تازه.» این سادگی قصه‌نویسی، این صراحت لهجه، این پرهیز از نمایش‌پردازی، این پیش‌پاافتادگی و معمولی بودن اتفاقات قصه‌ها، علائم حقیقی و قطعی خلاقیت هستند. این شعری حقیقی است، شعر زندگی خود ماست.
تقریبا همه‌ی قصه‌های گوگول کمدی‌های سرگرم‌کننده‌ای هستند که با هیچ‌ و پوچ شروع می‌شوند، با هیچ‌ و پوچ ادامه می‌یابند، به اشک ختم می‌شوند، و در پایان، زندگی نام می‌گیرند. قصه‌هایش همگی به همین شکل‌اند: اولش سرگرم‌کننده؛ سپس غم! زندگی خود ما هم چنین است: اولش سرگرم کننده و بعد غم. چقدر شعر، چقدر فلسفه و چقدر حقیقت در این‌جا نهفته است!.