«جنگنامه غلامان» یکی از مهم‌ترین آثار نمایشی بهرام بیضایی است که در سال ۱۳۶۷ نوشته شد. این نمایشنامه با الهام از هنرهای نمایشی سنتی ایران همچون نقالی و تعزیه، داستانی تمثیلی و چندلایه را روایت می‌کند. در این اثر، سه غلام به نام‌های الماس، مبارک و یاقوت در خدمت سه پهلوان به نام‌های ببرازخان، شیرباش‌خان و اژدرخان هستند. این پهلوانان در پی یافتن ترگل، خواهر ببرازخان، هستند که همراه عاشقش معروف از قلعه فرار کرده است.
اما داستان در نقطه‌ای پیچیده‌تر می‌شود که متوجه می‌شویم ترگل و معروف خود را در نقش الماس و یاقوت، دو غلام پهلوانان، پنهان کرده‌اند. نمایشنامه با این ساختار دایره‌ای و زبانی شاعرانه، روایت جنگ، عشق و خیانت را به شکلی عمیق‌تر تحلیل می‌کند.
بیضایی از طریق «جنگنامه غلامان» به نقد جنگ و خشونت می‌پردازد و با طنزی نیشدار، چهره‌های متضاد انسان را در شرایط بحرانی به تصویر می‌کشد. شخصیت‌های نمایش، هر یک نماینده‌ای از جامعه و افکار متفاوت هستند؛ پهلوانانی که نماد قدرت و غرور هستند و غلامانی که نماد ستم‌دیدگی و در عین حال هوش و نیرنگ محسوب می‌شوند. داستان در عین جدیت موضوع، با ظرافت‌های طنزآمیز همراه است که خواننده یا مخاطب را به خنده وامی‌دارد .
این اثر با بهره‌گیری از عناصر تمثیلی، مفاهیمی همچون هویت، عشق، قدرت و صلح را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه جنگ و جاه‌طلبی انسان‌ها، بهانه‌ای برای از بین بردن ارزش‌های انسانی می‌شود. «جنگنامه غلامان» یک نمایشنامه ساده نیست، بلکه بازتابی از دغدغه‌های انسانی و اجتماعی بیضایی است که خواننده را به بازنگری در باورها و رفتارهای خود دعوت می‌کند.
دربارۀ نویسندۀ «جنگنامه غلامان»
بهرام بیضایی، متولد ۵ دی ۱۳۱۷ در تهران، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های هنر معاصر ایران است. او کارگردانی صاحب‌سبک، نمایشنامه‌نویسی نوآور و پژوهشگری بی‌بدیل در عرصه ادبیات و هنرهای نمایشی است. آثار بیضایی اغلب با نگاهی دقیق به تاریخ، اسطوره‌ها و فرهنگ ایرانی نوشته شده‌اند و از طریق بازسازی قصه‌های کهن، مفاهیم تازه‌ای را مطرح می‌کنند.
بیضایی در کارنامه خود، علاوه بر نویسندگی بیش از پنجاه نمایشنامه، کارگردانی فیلم‌های ماندگاری همچون «باشو غریبه کوچک»، «چریکه تارا»، و «سگ‌کشی» را دارد که هر یک به نوعی دغدغه‌های انسانی، اجتماعی و فرهنگی او را بازتاب می‌دهند. آثار او به واسطه بهره‌گیری از زبان غنی فارسی و تحلیل‌های عمیق فلسفی، جایگاهی ویژه در هنر ایران دارند. «جنگنامه غلامان» نیز یکی از نمونه‌های بارز نگاه ژرف بیضایی به انسان و جامعه است که با طنزی تلخ، به نقد شرایط اجتماعی می‌پردازد.
چرا کتاب «جنگنامه غلامان» را بخوانیم؟
کتاب «جنگنامه غلامان» تجربه‌ای منحصربه‌فرد از خوانش یک اثر نمایشی ایرانی است که با نگاهی نو و زبانی شاعرانه نوشته شده است. این نمایشنامه با بهره‌گیری از ساختار تمثیلی و عناصر هنرهای سنتی، همچون نقالی و تعزیه، خواننده را به سفری عمیق در دنیای قصه‌های کهن و مفاهیم انسانی می‌برد.
بیضایی در این اثر، با طنزی ظریف و هوشمندانه، به نقد جاه‌طلبی، خشونت و جنگ می‌پردازد و در عین حال عشق، صلح و خرد انسانی را ستایش می‌کند. شخصیت‌های نمایشنامه، هر یک دارای لایه‌های روانی پیچیده‌ای هستند که خواننده را با ابعاد مختلف انسان آشنا می‌کنند. از سوی دیگر، زبان شاعرانه و نثر قوی کتاب، لذت خواندن را دوچندان می‌کند و خواننده را با گوشه‌ای از زیبایی‌های زبان فارسی همراه می‌سازد.
«جنگنامه غلامان» شما را به تأمل درباره مفاهیمی همچون هویت، قدرت، عشق و انسانیت دعوت می‌کند و در عین حال با طنزی نیشدار و پرمعنا، باعث خنده‌تان می‌شود.
برای خرید کتاب «جنگنامه غلامان»، سایت گاج مارکت را از دست ندهید.