انتشارات مرکز در سال 1364 با همت علیرضا رمضانی تاسیس شد. داستان تاسیس و پروسه شروع به‌کار این نشر برای خود مثنویِ هفتاد مَن کاغذ است که قاعدتا در این مَقال نمی‌گنجد ولی آقای رمضانی به شتوانه‌ی تاریخچه‌ی فرهنگی و ادب دوست بودن خاندانش، مشتاق‌تر از آنی بود که بتواند دست از تاسیس این نشر بِکشد و بلاخره توانست نهال نشرش را در دل خاک بکارد و شد آن‌چه که باید می‌شد. صحبت از تاریخچه‌‌ی دودمان موسس «مرکز» به میان آمد، شاید برایتان جالب باشد که بدانید اگر شجره‌نامچه‌ی آقای رمضانی را پِی بگیرید می‌رسید به "حاج آقا میرزا" تاجر بزرگ کاشانی که در عهد ناصری (ناصرالدین‌شاه قاجار) با این‌که به تجارت فرش مشغول بود، دستی هم در زمینه‌ی نشر کتاب بر آتش داشت و چاپ سنگی نهج‌البلاغه و ناسخ‌التواریخ از اقدامات برجسته‌اش در این وادی بود. عشق به کتاب در این خاندان مثل قانون انرژی می‌ماند، از بین نمی‌رود، بلکه از نسلی به نسل دیگر ارث می‌رسد تا جایی که تاسیس کتابخانه و چاپخانه در دوران‌های مختلف چون مدالی بر سینه‌ی رمضانی‌ها می‌درخشد. این پیشینه‌ فامیلی دلیل محکمی می‌شد که علیرضا در اواخر جنگ ایران و عراق، با همه‌ی آشفتگی‌های اجتماعی آن روزگار، کار نشرش را با انتشار کتاب‌هایی در زمینه‌ی ادبیات ایران و جهان آغاز کند. آرمانِ آقای رمضانی و همکارانش این بود که نشرشان مرکزی باشد برای نویسندگان و ادیبان دوران خود تا به این طریق گامی بردارند موثر در راه تعالی ادب و فرهنگ سرزمینشان، شاید وجه تسمیه «مرکز» را بتوان همین مورد دانست. در عرض چند سال (اوایل دهه‌ی 70) نام «مرکز» به خاطر چاپ داستان‌های ایرانی مطرح و به یکی از پررنگ‌ترین نشرهای نوپای آن روزگار تبدیل شد. تعدادی از کتاب‌های نشر مرکز در چارچوب کنوانسیون‌های بین‌المللی کپی‌رایت و تحت قرارداد با ناشران خارجی به زبان‌های انگلیسی، ترکی، اسلوونیایی، ژاپنی، فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی، چینی و یونانی ترجمه و در کشورهای دیگر منتشر شده‌اند. کتاب‌های نشر مرکز در زمینه‌های گوناگونی چون داستان ایرانی و خارجی، نقد ادبی، فلسفه، دین، جامعه‌شناسی، اقتصاد، اندیشه سیاسی، ادبیات کلاسیک، تاریخ، اسطوره‌شناسی، نظریه‌های ادبی و هنر چاپ شده است. امروزه چند موسسه‌ی انتشاراتی هستند که وابسته و زیر‌نظر نشر مرکز، فعالیت می‌کنند که از آن میان می‌توان به «کتاب ماد» در زمینه‌ی کتاب‌های علمی-آموزشی و «کتاب مریم» در حوزه‌ی کتاب کودک و نوجوان نام برد. از میان آثاری که توسط انتشارات مرکز منتشر شده می‌توان به «ترلان»، «پرنده‌ی من» و «بعد از پایان» از آثار فریبا وفی، «یوزپلنگانی که با من دویده‌اند» اثر بیژن نجدی، «هاویه» اثر ابوتراب خسروی، «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»، «عادت می‌کنیم» و «طعم گس خرمالو» از آثار زویا پیرزاد، «بیگانه» اثر آلبر کامو با ترجمه‌ی لیلی گلستان، «روی ماه خداوند را ببوس» اثر مصطفی مستور، «دنیا را گشتم بدون تو» اثر ناظم حکمت، «بلندی‌های بادگیر» اثر امیلی برونته، «این یک فصل دیگر است» اثر مرجان شیرمحمدی، «انگار گفته بودی لیلی» اثر سپیده شاملو، «ماتیلدا» و «چارلی و کارخانه‌ی شکلات‌سازی» اثر رولددال اشاره کرد.