نخستین انسان و نخستین کسی که براین جهان فرمانروایی کرده است، از دیر زمان آدمیان را به تفکر واداشته است، و بن مایه استطورها، داستان‌های دینیو حتی روایت‌های عامیانه شده است. در این مجموعه موضوع نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان مورد بررسی قرار می‌گیرد و این جامع‌ترین پژوهشی است که تاکنون در این باره انجام گرفته است. مولف با همتی بلند و کوششی پی‌گیر، به جستجوی این اندیشه، در همه روایت‌های ودایی، اوستایی، پهلوی، فارسی و عربی پرداخته است. و با بحث درباره شخصیت کیومرث، مشی و مشیانه، هوشنگ، تهمورث و جمشید به نوعی اسطوره‌شناسی تطبیقی دست یازیده است.